Bazı çocuklar gerekli koşullar sağlandığı halde okumayı öğrenmekte veya matematiksel işlemleri yapma da yaşıtlarının gerisinde görünebilirler. Genellikle bu çocukların zekâ yönünden bir sıkıntıları olduğu veya dikkat eksikliği yaşadığı düşünülür. Fakat burada durum sanıldığı gibi olmayabilir. Çocuk Özgül (Özel) Öğrenme Güçlüğü yaşıyor olabilir. Özgül öğrenme güçlüğü (ÖÖG), bireylerin standart testlerde, okuma, yazma ya da matematik alanında yaş, zekâ ve eğitim düzeylerine göre beklenenin önemli ölçüde altında olmasıdır.
Özel Öğrenme Güçlüğü Çeşitleri
Özel öğrenme güçlüğü 3 farklı alanda ve hepsinin bir arada olduğu biçimde kendisini gösterir:
- Disleksi (okuma alanında güçlük),
- Disgrafi (yazı alanında güçlük)
- Diskalkuli (matematik alanında güçlük)
- Mikst Tip” (üçünün birlikte görüldüğü) olarak da bilinen terimlerin hepsini içinde barındırmaktadır.
Öğrenme Güçlüğünün Belirtileri Nasıl Anlaşılır?
Öğrenme güçlüğü önce çocuğun okul başarısını etkiler daha sonra arkadaşlık ilişkilerini ve tüm bunların sonucunda çocuk – aile ilişkilerini etkiler. Çocuklar okulda yaşadıkları başarısızlıkların farkına varır ama nasıl bir yol bulup işin içinden çıkacağını çözemezler ve kendilerini çevrelerine anlatamadıkları için de içlerine kapanmaya ya da çevrelerine karşı saldırgan bir tutum göstermeye başlarlar. Öncelikle her çocuğun bir öğrenme yolu olduğunu kabul etmeli ve kendi çocuğumuz için en uygun öğrenme yolunu bulma konusunda yardımcı olmalıyız. Bazı çocuklar işitsel öğelerle daha iyi öğrenirken bazı çocuklar görsel öğelerle daha iyi öğrenebilir. Burada önemli olan anne baba ve öğretmenin çocuğu çok iyi tanıyor olmasıdır.
Öğrenme güçlüğü sadece akademik anlamda değil sosyal becerilerde de çocuğu zorlayabilir. Sağ ve sol kavramlarını sıklıkla karıştırabilirler, yönleri öğrenemeyebilirler. Harf sıralamalarında hata yapabilirler. Bazen de çarpım tablosunu ezberleyemezken, tarihteki savaşların tüm detaylarını bilebilir ve anlatabilirler ya da bir futbol takımındaki tüm futbolcuların boy, kilo, transfer detayları gibi ekstra bilgileri de size sunabilirler.
Öğrenme Güçlüğü olan Çocuğa Nasıl Yaklaşmak Gerekir?
Öğrenme güçlüğünde etkili olan nokta çocukların bu öğrenmemesinin isteyerek olmadığını bilmektir. Bazı alanlar ilgilerini çok iyi biliyorken bazı alanları öğrenemeyebilirler. Bunu ebeveyne veya öğretmene inat olsun diye yaptığını düşünürseniz yanılırsınız. Ne kadar erken fark edilirse çocuğa o kadar çabuk ulaşmış ve öğrenmesine katkı sağlamış olursunuz. Bu çocukların genellikle zekâ yönünden düşük olduğuna inanılır fakat yapılan araştırmalar bunun zekâyla doğrudan ilişkili olduğunu göstermemektedir. Hatta bazı öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların zekâlarının üst düzeyde olduğu bilinmektedir. Anne ve babalar öğrenme güçlüğü tanısını duymalarıyla birlikte bir endişeye kapılıyorlar. Oysa iyi planlanan bir süreçle bu çocuklar oldukça başarılı ve yaratıcı bireyler haline gelebilirler, sadece onlara yol göstermek yeterli. Ne olursa olsun çocukla iyi bir iletişim, aile içi huzur hiçbir akademik başarıdan değerli değildir.
Çocuğumda Özel Öğrenme Güçlüğü Var Mı?
Eğer çocuğunuzda şu belirtilerde birkaçını görüyorsanız bir uzmanla iletişime geçiniz:
- Kelimeleri doğru telaffuz etmekte güçlük
- Kelime dağarcığının yetersiz ve yavaş gelişmesi
- Bir şey anlatırken zorlanma, az konuşma
- Sözcükleri seslendirirken bazen harflerin, bazen de hecelerin yerlerini değiştirebilir.
- Hikâye dinleme ve anlatma etkinliğinde sıkılabilir.
- Uzun sözcükleri telaffuz ederken zorlanır.
- Bilmece, şiir, tekerleme, fıkra ezberlemekte zorlanır
- Büyük-küçük, ince-kalın, üst-alt, iç-dış, önce-sonra gibi kavramları öğrenememe, karıştırma
- Renk, şekil, sayı gibi kavramlarda sınırlılık görülür
- Zaman kavramını algılamakta zorluk çeker
- Yer bildiren deyimleri, yönleri, sağ-sol kavramlarını karıştırır
- Görsel- işitsel algı ile ilgili sıkıntıları vardır Görsel- işitsel dikkat ve hafıza zorlukları yaşar.
- Birden fazla yönerge verildiğinde sırasıyla yerine getiremez, birini yapsa diğerini unutabilir.
- Neden- sonuç ilişkisi sorgulayan etkinliklerden kaçınır
- Öz-bakım becerilerini öğrenmekte güçlük,
- Düğme iliklemeyi öğrenememe, beceriksizlik (sakarlık),
- Çizim veya kopyalamaya karşı isteksizlik
- Çatal, bıçak, makas ve kalem kullanmada kontrolü zayıflığı
